Olsza czarna (Alnus glutinosa) to gatunek drzewa liściastego z rodziny brzozowatych (Betulaceae), powszechnie występujący w Europie oraz zachodniej Azji. Osiąga wysokość do 30 metrów i charakteryzuje się gęstą, stożkowatą koroną, która z wiekiem staje się bardziej owalna. Pień drzewa jest prosty, pokryty ciemną, niemal czarną korą, która z czasem pęka, tworząc nieregularne bruzdy.

Liście olszy czarnej mają odwrotnie jajowaty kształt, o długości 6–12 cm, z zaokrąglonym lub lekko wciętym wierzchołkiem. Ich brzeg jest delikatnie piłkowany, a wierzchnia strona liścia jest ciemnozielona, błyszcząca i lepka, natomiast spodnia strona jest matowa. Liście utrzymują się na drzewie do późnej jesieni, a czasem opadają dopiero po pierwszych przymrozkach.

Kwitnienie olszy czarnej przypada na marzec i kwiecień. Kwiaty męskie pojawiają się w formie długich, zwisających kotek, natomiast żeńskie kwiaty tworzą małe, zaokrąglone szyszeczki. Owocem są zdrewniałe szyszeczki, które po dojrzeniu rozsiewają drobne nasiona za pomocą wiatru lub wody.

Olsza czarna odgrywa istotną rolę w ekosystemach wodnych, preferując wilgotne, żyzne gleby. Często rośnie na terenach podmokłych, brzegach rzek, jezior, w dolinach i na bagnach. Podobnie jak inne olsze, tworzy symbiozę z bakteriami wiążącymi azot, co umożliwia wzbogacenie gleby i poprawę jej struktury. Dzięki temu olsza często jest gatunkiem pionierskim, kolonizującym tereny zdegradowane.

Drewno olszy czarnej, mimo że stosunkowo miękkie, ma interesującą cechę – po ścięciu zmienia kolor na pomarańczowobrązowy. Jest odporne na wilgoć i stosowane w przeszłości do budowy pali, fundamentów oraz elementów zanurzonych w wodzie, jak np. mosty czy studnie. Współcześnie znajduje zastosowanie w produkcji sklejki, mebli i elementów dekoracyjnych.