Wydawca treści
Natura 2000
Kwaśna dąbrowa.JPG
fot. Adam Krupa
Fot. Adam Krupa
Fot. Adam Krupa
Fot. Adam Krupa
Fot. Adam Krupa
Fot. Adam Krupa
Celem działania europejskiej sieci obszarów chronionych Natura 2000 jest powstrzymanie wymierania zagrożonych roślin i zwierząt oraz ochrona różnorodności biologicznej na terenie Europy. Do wdrożenia sieci zobowiązane są wszystkie kraje Wspólnoty.
Sieć Natura 2000 tworzą dwa typy obszarów:
- obszary specjalnej ochrony ptaków (OSO), wyznaczone do ochrony populacji dziko występujących ptaków,
- specjalne obszary ochrony siedlisk (SOO), chroniące siedliska przyrodnicze oraz gatunki roślin i zwierząt.
Podstawą wyznaczania obszarów Natury 2000 są kryteria naukowe.
"Większość obszarów Natura 2000 powstała na terenach leśnych. Stanowią one 40 proc. gruntów w zarządzie PGL LP, zajmują ponad 2,8 mln ha."
http://www.lasy.gov.pl/o_lasach/natura_2000
W zasięgu działania Nadleśnictwa Grodziec znajdują się następujące obszary:
Dolina Środkowej Warty PLB 300002 – obszar specjalnej ochrony.
Ostoja Nadwarciańska PLH 300009 – specjalny obszar ochrony.
Dolina Środkowej Warty
Według standardowego formularza danych występują tu co najmniej 42 gatunki ptaków z Załącznika I Dyrektywy Ptasiej, 18 gatunków z Polskiej Czerwonej Księgi (PCK). Obszar jest bardzo ważną ostoją ptaków wodno-błotnych, przede wszystkim w okresie lęgowym.
Fot. Adam Krupa
W okresie lęgowym obszar zasiedla powyżej 10% (C6) krajowej populacji rybitwy białowąsej (PCK), powyżej 2% (C3 i C6) krajowych populacji następujących gatunków ptaków: cyranka, gęgawa, krwawodziób, płaskonos, rybitwa białoczelna (PCK), rybitwa białoskrzydła (PCK), rybitwa czarna, rycyk i co najmniej 1% populacji krajowej (C3 i C6) następujących gatunków ptaków: batalion (PCK), bąk (PCK), błotniak łąkowy, błotniak stawowy, dzięcioł średni, kropiatka, podróżniczek (PCK), brodziec piskliwy, cyraneczka, czajka, czapla siwa, dudek, dziwonia, krakwa, kulik wielki (PCK), sieweczka obrożna (PCK) i zausznik; stosunkowo wysoką liczebność (C7) osiągają: błotniak zbożowy (PCK), cyraneczka, derkacz, kszyk, ortolan, ślepowron (PCK), zimorodek i świergotek polny; prawdopodobnie gnieździ się bardzo rzadki rożeniec (PCK); ponadto w liczebności powyżej 1% populacji krajowej występują dudek, dziwonia, pustułka i remiz, a w liczebności ok. 1% populacji krajowej - przepiórka.
Fot. Adam Krupa
W okresie wędrówki jesiennej występuje czapla biała (do 23 osobników), świstun do 1500 osobników, żuraw (do 250 osobników) i mieszane stada gęsi do powyżej 5000 osobników. Podczas wędrówki wiosennej tokujące bataliony spotyka się w liczbie do 1200 osobników.
Ostoja Nadwarciańska
Obszar obejmuje co najmniej 24 rodzaje siedlisk wymienionych w załączniku I Dyrektywy Siedliskowej. Są one wyjątkowo zróżnicowane (od bagiennych i torfowiskowych do suchych, wydmowych), a część z nich, jak np. priorytetowe, śródlądowe łąki halofilne, cechują się bardzo dobrym stanem zachowania. Łąki te, z bogatymi populacjami ginących gatunków słonorośli (np. Triglochin maritimum) oraz krytycznie zagrożonym w Polsce storczykiem błotnym Orchis palustris, są osobliwością w skali europejskiej.
Fot. Adam Krupa
Fot. Adam Krupa
Stwierdzono tu także występowanie 12 gatunków z załącznika II Dyrektywy Siedliskowej. Bogata jest fauna płazów (13 z 18 występujących w Polsce gatunków). Flora roślin naczyniowych liczy ponad 1000 gatunków, spośród których około 100 znajduje się na krajowej i regionalnej czerwonej liście taksonów zagrożonych. Pozostałe grupy organizmów są słabiej rozpoznane, niemniej występują tu interesujące gatunki grzybów, mszaków, mięczaków, jętek, pijawek, nietoperzy i ryb. O dużej wartości przyrodniczej tego terenu decyduje stosunkowo niski poziom antropogenicznego przekształcenia, dominują tu bowiem ekosystemy o charakterze naturalnym i półnaturalnym. Ostatnio obserwuje się stopniową, spontaniczną regenerację cennych zbiorowisk leśnych, w tym łęgów wierzbowych i olszowo-jesionowych. Procesom tym sprzyja fakt, że z przyczyn naturalnych, znaczna część obszaru jest stosunkowo niekorzystna dla rozwoju intensywnych form gospodarowania (w tym masowej rekreacji). Należy podkreślić, że obszar Doliny Środkowej Warty jest jednym z najlepiej zachowanych naturalnych i półnaturalnych krajobrazów typowej rzeki nizinnej.
Najnowsze aktualności
Ratujemy mokradła
Ratujemy mokradła
Inwestując w infrastrukturę hydrotechniczną, chcemy zatrzymywać wodę w lasach. Projekt „Mokradła" jest odpowiedzią na pogarszającą się w Wielkopolsce sytuację wodą. Przez najbliższe 3 lata łącznie zrealizujemy 127 działań, by walczyć z suszą i stepowieniem mokradeł.
Leśnicy podejmują szereg działań, aby trzymać poziom wody. Jednym z nich jest renaturyzacja mokradeł. Zacznijmy od wyjaśnienia definicji renaturyzacji, jest to proces przywracania do dobrego stanu wodnego terenów, które w przeszłości zostały osuszone.
Co robimy, aby ten proces zapoczątkować ?
• budujemy progi piętrzące
• odmulamy i oczyszczamy rowy, doprowadzające wodę do zbiorników retencyjnych
• budujemy zastawki
Powoduje to zwiększanie się retencji gruntowej, czyli ilości wody zatrzymanej w środowisku podziemnym. Tym samym podnosi się poziom wody, a następnie pojawiają się rośliny właściwe dla siedlisk podmokłych i ptactwo wodno-błotne. To właśnie nasz cel!
Warsztaty Wodne
Mimo zrealizowania już dwóch projektów Małej Retencji Nizinnej i rozpoczęcia trzeciego, nie spoczywamy na laurach. Chcąc jeszcze lepiej zapoznać się z możliwościami małej retencji i sprawdzić, jak tego typu projekty realizowane są w praktyce pod koniec października br. Wydział Infrastruktury Leśnej RDLP w Poznaniu, we współpracy z Nadleśnictwem Antonin i Jarocin zorganizował warsztaty wodne. Stały się one platformą do wymiany doświadczeń na temat przeciwdziałania zmianom klimatu dzięki retencjnowaniu wody. Będąc w terenie pracownicy Nadleśnictw i RDLP w Poznaniu mogli obejrzeć przykłady zrealizowanych projektów i ich efekty w środowisku leśnym.
Na terenie Nadleśnictwa Jarocin grupa zapoznała się z zakończonym projektem odbudowy zbiornika Zdrój. Debatowano nad korzyściami wynikającymi z istnienia zbiornika bocznego (zasilająca go rzeka Lipinka płynie obok), metodami przebudowy istniejących budowli, czy ich praktycznym zastosowaniom. Nie bez znaczenia były walory przyrodnicze, uzyskane dzięki zróżnicowaniu głębokości dna zbiornika oraz utworzeniu wyspy. W ten sposób powstały idealne warunki do rozwoju płazów, ptaków, owadów i roślin wodnych.
Następnie na terenie Nadleśnictwa Antonin uczestnicy przekonali się, jak pogodzić działania retencyjne z ochroną przyrody. Dowiedzieli się również, że małym nakładem sił można zrobić coś dobrego, choć należy uważać, by dobre chęci nie przyniosły wręcz odwrotnych skutków.
Kolejnym przystankiem był zbiornik Wydymacz utworzony w ramach przebudowy istniejącego wcześniej w tym miejscu stawu. Tam uczestnicy warsztatów zapoznali się z możliwościami łączenia retencji wody z ochroną przyrody. Poprawienie sytuacji wodnej na tym terenie wpływa pozytywnie na otaczające go olsy i grądy. Stworzone w zbiorniku wypłycenia to atrakcyjny przystanek dla ptaków, takich jak siewkowate. Mogą tam w spokoju odpocząć podczas przelotów. Zastosowane tu urządzenie w postaci klapy zwrotnej na ujściu ze zbiornika umożliwia odpływ jedynie, gdy w rowie poniżej nie ma wody. Z kolei połączenie z Kanałem Helenowskim pozwala na odpływ nadmiaru wody, który może powstać podczas bardzo obfitych opadów.
Wystarczyły 3 drewniano-kamienne budowle piętrzące (2 progi i zastawka), by w ciągu jednego roku odtworzyć Mokradło Żabiniec. Dzięki przemyślanemu projektowi i skutecznemu gospodarowaniu wodą udało się stworzyć dom dla licznych gatunków o powierzchni 5,5 boisk piłkarskich. Mokradło jest domem dla ptaków i płazów, a jednocześnie zapewnia stały poziom wód gruntowych w otaczających je lasach.
Przed nami wciąż wiele pracy, ale każdy kolejny krok przybliża nas do poprawy sytuacji wodnej w naszym regionie.
Projekt "Mokradła",w którym udział bierze 16 Nadleśnictw z terenów RDLP w Poznaniu realizowany jest ze środków Mechanizmu Finansowego Europejskiego Obszaru Gospodarczego 2014-2021 (Fundusze Norweskie i EOG).
