Asset Publisher
Ochrona lasu
Leśne bagienka fot. L. Kopińska
Żer bobrowy fot. L. Kopińska
Torfowisko fot. L. Kopińska
Wiedza o procesach zachodzących w przyrodzie i kontrola stanu środowiska leśnego pozwalają leśnikom na wczesną diagnozę zagrożeń, mogących wpłynąć negatywnie na stan lasu. Każdego roku podejmują oni działania mające na celu zachowanie trwałości lasu i zwiększenie jego naturalnej odporności na czynniki szkodotwórcze.
Podstawą działania w ochronie lasu jest Instrukcja Ochrony Lasu wprowadzona Zarządzeniem
nr 57 Dyrektora Generalnego Lasów Państwowych z dnia 22 listopada 2011 roku.
Lasy są narażone na szkodliwe działanie wielu czynników abiotycznych i biotycznych. W związku z tym konieczne jest ciągłe śledzenie ich zdrowotności oraz występujących zagrożeń i podejmowanie w razie potrzeby właściwego działania ochronnego.
Do czynników abiotycznych zaliczamy : szkody od wiatru, śniegu i mrozu, susze, podtopienia na skutek nadmiernych opadów, niedobór składników pokarmowych w glebie.
Do czynników biotycznych zaliczamy szkodniki owadzie, choroby grzybowe, szkody wyrządzone przez kręgowce.
Czynniki antropogeniczne – wywołane przez człowieka (np. pożary, zanieczyszczenia przemysłowe, zaśmiecanie lasu).
Ochrona lasu przed zwierzyną.
Szkody w uprawach i młodnikach powodowane są głównie przez jelenia i sarnę. W celu ograniczania szkód nadleśnictwo podejmuje skuteczne działania polegające na: grodzeniu domieszek liściastych oraz modrzewia na uprawach a w rębniach złożonych grodzenie gniazd, wykładaniu drzew zgryzowych, zabezpieczaniu indywidualnym sadzonek, stosowaniu odpowiednich technik przy wykonywaniu zabiegów pielęgnacyjnych ( nie redukcja, a ogławianie zbędnych egzemplarzy), wykorzystywanie wszelkich gatunków krzaczasto – drzewiastych oraz przedplonowych jako formy pielęgnacyjno – ochronnej dla hodowanych gatunków . Nie stosuje się ogrodzeń wielkopowierzchniowych oraz chemicznego zabezpieczenia upraw przed zgryzaniem, jak i młodników przed spałowaniem.
Ważnym elementem ochrony upraw i młodników przed szkodami ze strony zwierzyny jest ochrona i zachowanie śródleśnych łąk i polan.
Uprawa uszkodzona przez jelenie fot. M. Mikołajczyk
Uprawa zabezpieczona przed szkodami ze strony zwierzyny fot. M. Mikołajczyk
Ochrona lasu przed owadami. Najpoważniejsze zagrożenia pojawiają się w lasach nadleśnictwa od szkodników pierwotnych, a spośród nich od brudnicy mniszki, barczatki sosnówki i boreczników.
Borecznik na pniu sosny w czasie gradacji fot. M. Grzybowska
Prognozowanie występowania szkodników pierwotnych prowadzi się poprzez wykładanie pułapek z feromonem Lymodor na brudnicę mniszkę na stałych powierzchniach kontrolnych,liczenie motyli brudnicy mniszki i barczatki sosnówki metodą „transektu", jesienne poszukiwania szkodników sosny wykonywane na 10 półmetrowych schematycznie rozmieszczonych powierzchniach na każdej partii kontrolnej, drzewa kontrolne z opaskami lepowymi do obserwacji barczatki sosnówki i brudnicy mniszki, okresowe ścinki drzew na płachty.
Drzewa uszkodzone przez żery owadów fot. M. Grzybowska
Szkody powodowane przez czynniki abiotyczne. Znaczenia gospodarczego nabierają szczególnie: Szkody od wiatrów. Susze. Późne przymrozki. Szczególnie dotkliwe są susze wczesnowiosenne i niewłaściwy rozkład opadów dla wegetacji roślin, mające poważny wpływ na stan upraw, szczególnie nowo zakładanych.
Brak opadów w odpowiednim okresie wegetacji utrudnia uzyskanie odnowień naturalnych. Późne przymrozki uciążliwe stają się szczególnie dla hodowli dębów i buków.
Szkody od wiatru fot.L. Błażejewski
Dąb uszkodzony przez przymrozki fot. M. Mikołajczyk
Ochrona różnorodności biologicznej.
Podstawą ochrony lasu powinna być profilaktyka, czyli kształtowanie kondycji zdrowotnej lasu zapobiegającej powstawaniu gradacji owadzich i innych chorób, kształtowanie odporności drzewostanów na czynniki abiotyczne oraz utrzymanie właściwej higieny lasu.
Przykładem zasad profilaktyki (między innymi) jest stosowana od około 40 lat kompleksowa metoda biologicznej ochrony lasu. Podstawowy zespół elementów stosowanych w ramach ogniskowo-kompleksowej metody stanowią działania poprawiające warunki egzystencji w środowisku leśnym ptaków i nietoperzy takie, jak:
- wywieszanie skrzynek lęgowych dla ptaków
- wywieszanie schronów dla nietoperzy
- dokarmianie ptaków, ochrona mrowisk
- utrzymanie remiz śródleśnych obsadzanych głównie gatunkami krzewiastymi pozostawianie w drzewostanach wybranych drzew,głównie dziuplastych,do ich biologicznej śmierci i naturalnego rozkładu,
- pozostawianie kęp starodrzewi na zrębach,
- zachowanie cennych elementów środowiska przyrodniczego jak: torfowiska, bagna, śródleśne łąki poprzez nadanie im statusu użytku ekologicznego,
- odtwarzanie śródleśnych bagien i oczek wodnych,
- wyznaczenie powierzchni do ochrony ksylobiontów,
- wprowadzanie ognisk biocenotycznych na uprawy.
Budka lęgowa dla ptaków fot.L. Kopińska
Śródleśne oczko wodne fot. Lidia Kopińska
Asset Publisher
Edredon uratowany przez leśników
Edredon uratowany przez leśników
Dzięki czujności i zaangażowaniu leśników z Nadleśnictwa Grodziec, udało się ocalić rzadkiego w Wielkopolsce ptaka- Edredona. Zwierzę potrzebujące pomocy zauważyła podleśniczy z Leśnictwa Stawisko Lidia Kopińska-Mikołajczyk. Ptak został przewieziony do Ośrodka Rehabilitacji Zwierząt Nadleśnictwa Grodziec, gdzie otrzymał niezbędną pomoc.
„Wracając do domu po pracy w lesie, zaważyłam, na polu w okolicach miejscowości Czarny Bród dużego białego ptaka, który nie mógł wzbić się do lotu. Okazało się, że jest to niespotykany w Wielkopolsce Edredon – kaczka, która występuje w Polsce tylko nad Bałtykiem. Po oględzinach i konsultacjach z ekspertami zabrałam zwierzę do Ośrodka Rehabilitacji Zwierząt przy Nadleśnictwie Grodziec, aby nie padł on ofiara drapieżników i pogarszających się warunków pogodowych”-mówi podleśniczy leśnictwa Stawisko Lidia Kopińska Mikołajczyk.
„Edredon to prawdziwy „biały kruk” w dorzeczu środkowej Warty na terenie, którego leży nasze nadleśnictwo. Nie udało się ustalić skąd się u nas, wziął. Podjęcie się jego rehabilitacji było dla nas sporym wyzwaniem, ponieważ na co dzień pomagamy najczęściej bocianom, jeżom, czy też jerzykom. Po kilku dniach kiedy ptak wykazywał dobrą kondycję, postanowiliśmy przekazać go bliżej jego naturalnego środowiska do szczecińskiego Ośrodka Rehabilitacji Zwierząt gdzie będzie miał szanse na powrót „do natury”-informuje Michał Matłoka rzecznik prasowy Nadleśnictwa Grodziec.Edredon to największy, nurkujący gatunek kaczki. Można go spotkać dość często w Polsce nad Bałtykiem, na świecie występuje na północnych wybrzeżach Eurazji i Ameryki Północnej. Czasami zalatuje w głąb lądu.
„Nigdy wcześniej nie opiekowaliśmy się Edredonem w naszym ośrodku dla dzikich zwierząt. Musieliśmy konsultować się z ekspertami z dziedziny ornitologii, weterynarii i rehabilitacji zwierząt. Okazało się, że wymaga on specjalistycznej karmy składającej się z owoców morza. Kaczor Edredona szybko zaczął zjadać karmę i jego kondycja poprawiła się”-mówi Anna Cicha specjalista ds. edukacji leśnej w Nadleśnictwie Grodziec, prowadząca również Ośrodek Rehabilitacji Zwierząt.
Edredon jest zwany wdzięcznie "miękkopiórem" ze względu na niezwykłą wartość jego puchu. Puch edredonowy jest najwartościowszym, służącym do wyboru luksusowej pościeli, śpiworów i kurtek. Ma doskonałe właściwości izolacyjne. Na Islandii i w Norwegii istnieje wielowiekowa tradycja jego zbioru, który następnie jest rekompensowany sianem i wodorostami w gnieździe. Doprowadziło to do swoistego "udomowienia" Edredonów, które chętnie zajmują przygotowane dla nich sztuczne gniazda i wyprowadzają lęgi. Puch edredonowy był nawet walutą w czasach Wikingów, co zanotowały kroniki.
